Druktechnieken

Grafisch Atelier Haarlem

Ets/drogenaald

De etstechniek ontstond rond 1400 vanuit de wapensmederijen in Europa. In deze werkplaatsen brachten wapensmeden met scherpe beitels versieringen in harnassen en wapens aan. Als de gravure gereed was, werd ze opgevuld met een zwart email, niëllo, en werd er een nat vel papier overheen gelegd. De niëllo trok voor een deel in het papier en zo ontstond een afdruk in spiegelbeeld van de gemaakte gravure. Deze afdruk werd slechts voor één doel gebruikt: ze fungeerde als staalkaart voor het vakmanschap van de wapensmid. Dergelijke afdrukken vormden goed reclamemateriaal om nieuwe klanten te trekken. Het is dus niet verwonderlijk dat de gravure als reproductietechniek haar oorsprong vond in deze wapensmeden, aangezien de gebruikte techniek zeer gelijkaardig was. Pas in de 16e eeuw begonnen drukkers het proces te gebruiken.

Workshop aanbod en de Etspers reserveren per dagdeel klik hier >>

Grafisch Atelier Haarlem

Letterpress/boekdruk

Letterpress (of ook wel boekdruk, hoogdruk) is een druktechniek waarbij het drukbeeld verhoogd ligt t.o.v. de niet-drukkende delen (als bij een “stempel”). Het drukbeeld wordt met behulp van drukspanning en inkt op papier of karton overgebracht. Door de drukspanning kunnen letters en beelden voelbaar in de het materiaal worden gedrukt, de zogenaamde “moet”. Iets wat je met gewoon offset of digitale druk niet kunt bereiken. Letterpress geeft het drukwerk daardoor net iets extra’s en authentieks. Door gebruik te maken van katoenpapieren (zacht en opdikkend) komen deze eigenschappen extra naar voren. Dit oude ambacht gaat perfect met nieuwe technieken. Er kan behalve met houten of loden letters, of beeld in de vorm van cliché’s, hout- of linosnedes ook worden gewerkt met kunststof drukplaten (polymeer-cliché’s). Deze platen maken we hier zelf in de werkplaats vanuit digitale bestanden; door ons zelf gemaakt of aangeleverd. De mogelijkheden binnen een ontwerp zijn hierdoor eindeloos.

Er staan diverse letterpress- hand-of mechanisch aangedreven persen t/m het 50 x70 cm drukformaat in de werkplaats.

Workshop aanbod en de Letterpress reserveren per dagdeel klik hier >>

Grafisch Atelier Haarlem, educatie, lithografie

Lithografie

Lithografie is mogelijk doordat vet en water elkaar afstoten. Een “Solenhofer” kalksteen wordt geschuurd en gegreind en vervolgens voorzien van een beeld (betekend met lithografisch krijt en/of geschilderd met “Tusche”). Dan wordt de tekening met behulp van etsgom gefixeerd of geprepareerd. De gom maakt het deel van de steen waar niet op getekend is, ontvankelijker voor water. Alleen delen van de steen waar niet getekend is, worden aangetast door het zuur. Door deze gedeeltelijke aantasting wordt de steen “watervoerend” en neemt enkel daar inkt aan waar beeld staat. Inkt is vet, en wordt door het water afgestoten, waardoor de steen afgedrukt kan worden op een lithopers. De huidige meest gebruikte druktechniek, “offset”, is gebaseerd op dit vlakdruk-principe.

Grote oplagen bleken lange tijd niet mogelijk wanneer er alleen werd vertrouwd op de afstotende eigenschappen van vet en water. Wanneer de lithografie zo wordt toegepast, is het te herkennen aan een product met een erg korrelig eindresultaat. Lithografie in de handen van een kunstenaar/meesterdrukker kan daarentegen zeer gedetailleerde nuances tonen. Met name monochrome lithografieën verraden of de lithografie kunstambachtelijk is toegepast. De overgangen tussen met name grijstonen kunnen dan fluweelzacht zijn. Het papier komt in direct contact met de steen, daarom dient het beeld op de steen in spiegelbeeld te worden aangebracht. Litho is daarom onder de grafische technieken de techniek die het dichtst in de buurt komt van je eigen “handschrift”.

Grafisch Atelier Haarlem

Linosnede

De linosnede of linoleumsnede is een hoogdruktechniek, waarbij een afbeelding wordt uitgesneden uit een stuk linoleum. Er bestaan speciale zachte linoleumsoorten voor kunstenaars.

De techniek is te vergelijken met de houtsnede. Omdat het snijden in de plaat linoleum makkelijker is – het materiaal is zachter – kunnen vloeiender lijnen ontstaan, maar een linosnede is doorgaans wat grover van tekening. Daardoor is hij beter dan de houtsnede geschikt voor grotere vlakken en grote formaten. De drukvlakken zijn gladder en missen de nerftekening van het hout.

Workshop aanbod en de Linopers reserveren per dagdeel klik hier >>

Grafisch Atelier Haarlem, educatie

Riso

We hebben 2 Risographs, type GR3770

Een riso is een afdruk van een Risograph. Max. formaat A3 en max. dikte zo’n 200 à 250 grams papier/karton. Eigenlijk is de Risograph van oorsprong een “duplicator” voor het reproduceren van opzicht-originelen of digitale modellen in PDF in 1 kleur. In principe ontwikkeld voor de kantoor- en onderwijsomgeving, kunnen er tegen een lage prijs per afdruk grote aantallen afdrukken worden gemaakt in een inktkleur uit het assortiment.

Er wordt gebruik gemaakt van stencils (“masters”) waar de drukcilinder in zeefdruktechniek (met een rakel) doorheen drukt. Deze stenciltechniek geeft de afdruk een unieke en authentieke uitstraling qua kleurweergave, volvlak en raster. De inkten zijn gebaseerd op soja-olie, reukvrij en transparant; en komen het beste tot hun recht op speciale papiersoorten. Liefst ongestreken en opdikkend materiaal voor de beste droging in plaats van in “offset” meestal gebruikte gestreken of glanzende papieren. Speciale papieren voor de Risograph’s in verschillende tinten van helderwit to crème, en in verschillende gramsgewichten hebben we op voorraad.

Er zijn wel degelijk aandachtspunten om problemen bij droging of register te voorkomen. In een korte instructie kun je zelf leren drukken op onze Risographs; een cursus is daarom niet nodig: neem zelf kleurgescheiden originelen mee, voeg je eigen creativiteit toe en ga helemaal los!

Door de specifieke eigenschappen van riso is de populariteit onder (strip)tekenaars, grafisch ontwerpers en grafici groot. Druk zelf posters, boekjes, visitekaartjes en ander drukwerk op de riso. Net als in zeefdruk krijgen kleine oplagen in één of meer kleuren de uitstraling van grafiek. In meerkleurendruk ontstaan unieke afdrukken en levert de samendruk van de transparante inkten onverwachte resultaten op.

zeefdrukken Grafisch Atelier Haarlem

Zeefdruk

Het principe van de zeefdruktechniek is doordruk. Een stuk fijn gaas van zijde, polyester of staal wordt over een raamwerk gespannen. Het zeefdrukraam wordt vervolgens (meestal) voorzien van een lichtgevoelige laag die door middel van een positieffilm belicht wordt. De op het positief aanwezige donkere vlakken worden bij het ontwikkelen weggewassen zodat doorlatende plekken op het zeefdrukraam ontstaan, waar de inkt doorheen gedrukt wordt.

Men brengt de inkt op het raam aan en smeert deze met behulp van een rakel uit, waardoor de vorm van de sjabloon op het te bedrukken voorwerp (de beelddrager) wordt afgedrukt. Deze techniek kan herhaald worden met verschillende kleuren en vormen die naast elkaar of over elkaar worden gedrukt. Het principe is vrij eenvoudig maar doordat zeefdruk inzetbaar is op alle gebieden waar iets te bedrukken valt wordt het ingewikkelder. Ieder materiaal heeft verschillende eigenschappen en voor verschillende materialen heeft men verschillende soorten inkt nodig. Nylon is bijvoorbeeld niet met papierinkt te bedrukken maar omgekeerd kan wel.

Eigen doka en Epson grootformaat film printer

Kom zelf je zeefdrukramen infilmen en belichten t/m 50 x 70-formaat.

Daarnaast kunnen we van de rol zeefdrukfilms printen tot 61 cm breed.